«جواهر لعل نهرو» که «پاندیت» (معلم) هم خوانده می‌شود، یکی از بزرگترین رهبران «جنبش استقلال» و «کنگره ملی» هند به شمار مي رود. او پس از استقلال هند در ۱۵ اوت ۱۹۴۷ (۲۳ مرداد ۱۳۲۶)، به عنوان اولین نخست‌وزیر اين كشور انتخاب شد. تا پیش از استقلال هند، نهرو نزديك به 10 سال از عمرش را - البته به گونه ای نامنظم- در زندانهای استعماری گذراند. او پس از نخست وزیری با کمک افراد میهن دوستی چون «سردار پاتل» و «دکتر آمبدکار» توانست قوانین جدیدی را برای ساختاردهی مجدد به جامعه هند به تصویب برساند که مهمترین آنها، لغو نظام کاست[*] بود. نهرو همراه با «احمدسوکارنو»، «مارشال تیتو» و «جمال عبدالناصر»، از پایه گذاران «جنبش عدم تعهد» به شمار می رود.
پدر او «موتیلال نهرو» و مادرش «سواروپ رانی» نام داشت. «موتیلال نهرو» که خود، وکیل و رهبری سیاسی بود، در الله‌آباد، مردی ثروتمند به شمار می‌رفت و به غیر از جواهر دارای سه فرزند دختر هم بود. جواهر که در بهترین مدارس هند تحصیل کرده بود، به مدرسه «هارو»، «کالج ترینیتی آکسفورد» و «ایننر تمپل» رفت تا پیش از ورود به عرصه سیاست، در رشته حقوق تحصیل کند.
جواهر در ۸ فوریه سال ۱۹۱۶ (۱۸ بهمن۱۲۹۴) با «کمالا نهرو» ازدواج کرد. او در هنگام ازدواج ۲۶ سال داشت و به دليل تحصيل در بريتانيا، وکیل کاملی شده بود. «کمالا» از يك خانواده بازرگان مشهور کشمیری ساکن در دهلی بوده و نویسنده کتاب معروف «تاریخ لعل و نهرو» نیز می باشد.
نهرو در همه مبارزه هاي انتخاباتي به عنوان مرد خستگي ناپذير شناخته مي شد. او طي سالهاي دهه ۳۰ به اتهام فعاليتهاي سياسي و مخالفت با تسلط بريتانيا بر هندوستان و دولت «كرارا» به زندان افتاد. وي همچنين در طول جنگ جهاني دوم به دليل مخالفت در همكاري و كمك هندوستان در جنگ انگلستان عليه قواي محور و به اين بهانه كه هندوستان بلافاصله بعد از جنگ بايد به استقلال خود دست يابد، به زندان افتاد. بسياري از بهترين و ارزشمندترين يادداشتهاي او در زندان نوشته شده كه مي توان به اتوبيوگرافي يا شرح حال خود او و همچنين «تاريخ عمومي جهان» كه به صورت نامه هايي براي دخترش نگاشته، اشاره كرد.
در خاتمه جنگ، نهرو در گفتگوهاي مربوط به تقسيم نيم قاره هندوستان و تأسيس دو كشور مستقل هند و پاكستان و همچنين در ۱۹۵۱، به عنوان يكي از قدرتمندترين حاميان سازمان ملل در جريان «بحران كمره» شركت كرد.
در ژنوايه ۱۹۴۶ بر اثر حمله قلبي، نيمي از بدنش فلج شد و سرانجام در ۲۷ آوريل ۱۹۶۴ و در سن ۷۵ سالگي درگذشت .